Tennet en andere netbeheerders: 'Gascentrales moeten open blijven tot het stroomnet is uitgebreid'
REGIO - Het blijft nodig om gascentrales in te zetten in onze regio. Dat stelt netbeheerder Tennet na onderzoek naar het overvolle stroomnet. De vraag naar elektriciteit blijft stijgen, terwijl consumenten en ondernemers nog te weinig doen om het stroomnet te ontlasten.
'Als we niet deels gebruik blijven maken van elektriciteit die wordt opgewekt door grote centrales, krijgen we vanaf 2028 te maken met overbelastingen op het elektriciteitsnet', schrijven hoogspanningsnetbeheerder Tennet en netbeheerders Stedin en Liander in hun onderzoek.
De gascentrales zouden de komende jaren stap voor stap dichtgaan. De netbeheerders waarschuwen nu dat dit pas kan als het stroomnet is uitgebreid. De gascentrales blijven namelijk nodig om het hoogspanningsnet te ontlasten.
Nog meer stroom via hoogspanningsnet
Als de centrales verdwijnen, moet er een nog groter deel van het vermogen via het hoogspanningsnet van A naar B worden gebracht, vreest Tennet. Dat is moeilijk, omdat het hoogspanningsnet al te vol is.
'Het is daarom van groot maatschappelijk belang om de gascentrales beschikbaar te houden totdat het elektriciteitsnet is uitgebreid', aldus Tennet-directeur Frank Wester. De netbeheerders zijn daarom in gesprek om de centrales open te houden.
Uitbreiden stroomnet duurt lang
Pas tussen 2032 en 2035 zal het stroomnet zijn uitgebreid. De procedures daarvoor duren lang, omdat het bijvoorbeeld een tijd duurt voordat de netbeheerders de benodigde vergunningen krijgen.
Vorig jaar kondigde Tennet aan dat niet alleen het elektriciteitsnet van Stedin en Liander vol was, maar dat ook het hoogspanningsnet door de grote vraag onder druk staat. Veel ondernemers, huiseigenaren en bedrijven zijn namelijk gaan verduurzamen, waardoor er meer elektriciteit nodig is voor verwarming, productie en auto's.
Daardoor is de vraag naar elektriciteit groter dan het net kan vervoeren en belanden grote stroomvragers op een wachtlijst. Dat heeft vooralsnog vooral gevolgen voor de aansluiting van nieuwe bedrijven en voorzieningen als huisartspraktijken en scholen.
Is het verduurzamen dan te snel gegaan? Dat is moeilijk te zeggen: 'Er is in ieder geval wel sprake van een 'mismatch'. Het overstappen de industrie en huishoudens op elektriciteit ging sneller dan dat wij konden bouwen', zeggen de netbeheerders.
Te weinig 'spitsmijders'
Probleem is volgens Tennet ook dat bedrijven en huishoudens nog niet genoeg hebben gedaan om te 'spitsmijden'. Te vaak is de vraag naar stroom op 'piekmomenten' te groot, zoals tussen 16.00 uur en 21.00 uur en in de ochtend tussen 6.00 en 8.00 uur. Huishoudens worden daarom gevraagd om tijdens die momenten minder stroom te gebruiken.
'Koken met een inductieplaat laat zich natuurlijk lastig uitstellen, maar andere zware apparaten zoals de vaatwasser of de laadpaal van de auto kan je beter buiten die piekuren gebruiken', zegt Stedin-regiodirecteur Maarten Bijl.
'Dat helpt echt: als tweehonderd bewoners het aanzetten van de droger uitstellen, kun je met die energie een dag lang een zwembad verwarmen.'
Daarnaast hebben de netbeheerders zelf maatregelen bedacht. Zo wil men 'netbewust' woningen gaan bouwen: daarmee krijgen bouwers met een contract de opdracht om met oplossingen te komen om in een wijk een bepaalde hoeveelheid stroom te gebruiken.
'Er zijn veel technische mogelijkheden in de manier waarop je een nieuwe wijk opbouwt. Dus hoe je de zonnepanelen plaatst, hoe je omgaat met warmtepompen. Door daar slim mee om te gaan kun je de aanname maken dat je voor de hele wijk minder stroom nodig hebt', zegt Monique Hoogwijk van Liander.
'Slimmer bouwen'
Daarbij wordt een voorbeeld genomen aan de wijk Merwede in Utrecht. Daar zijn woningen met zo'n contract op een slimme manier aangesloten op het elektriciteitsnet, terwijl die wijk eerst niet kon worden gebouwd vanwege netcongestie.
Nieuwe wijken zoals Valkenhorst in Katwijk, de Gnephoek in Alphen aan den Rijn en zelfs hele dorpen als Cortelande, moeten straks ook op die 'netbewuste' manier worden aangesloten. 'We moeten gaan kijken hoe op die manier slimmer kunnen bouwen.'
Vergunningen traag op gang
De netbeheerders investeren de komende jaren ook verder in de uitbreiding van het stroomnet. De eerste projecten worden de komende jaren opgeleverd.
'Vanwege de samenhang van deze projecten kan de capaciteit pas tussen 2032 en 2035 in gebruik worden genomen', leggen de netbeheerders uit. 'Voor die tijd geldt dat ondernemers van de wachtlijst alleen kunnen worden aangesloten als meer huidige klanten de spits mijden.'
Lees ook: Bekend bedrijf uit Nieuwkoop na 38 jaar failliet doordat markt instort
