In één klap miljonair in loterij: 'Winkansen rooskleuriger voorgedaan dan ze zijn'
REGIO - We dromen er allemaal weleens van. In een klap miljonair worden door de loterij te winnen. Voor de meeste mensen blijft het slechts bij dromen. En hoewel we dat allemaal weten, blijven we massaal meedoen. 'Iedereen hoort vooral de succesverhalen', vertelt Kevin Kloos, promovendus statistiek aan Universiteit Leiden. Maar hoe groot is nu de kans om die hoofdprijs te winnen?
De straatprijs in de Postcode Loterij, de hoofdprijs in de Staatsloterij. Elke maand gaan ze eruit en vaak wordt iemand van de ene op de andere dag miljonair.
Het zorgt voor blije winnaars. En bij de Postcode Loterij voor teleurgestelde verliezers. Want je zult maar net degene in de straat zijn die geen lot heeft. Dan zie je hoe je buren in een klap grote geldprijzen winnen, terwijl jij het zonder moet doen. 'Het zorgt voor een fear of missing out', legt Kloos uit.
De Postcode Loterij (en Vriendenloterij) en de loterijen van de Nederlandse Loterij zijn zogenoemde goededoelenloterijen. Dat betekent dat een groot deel van de inleg naar goede doelen gaat.
Bij de Staatsloterij is dit de sport, terwijl de Postcode Loterij vooral maatschappelijke organisaties en verenigingen ondersteunt. Bij de Postcode Loterij wordt iets meer dan 40 procent van de totale inleg als prijs uitgekeerd. Bij de Staatsloterij is dit ongeveer 60 procent.
Kloos is promovendus op het gebied van statistiek aan de universiteit van Leiden. Hij dook voor Omroep West in de winkansen in de diverse loterijen. 'En die worden door de loterijen altijd een stuk rooskleuriger voorgedaan dan ze daadwerkelijk zijn', begint hij zijn uitleg.
Als voorbeeld neemt hij de Staatsloterij. 'Zij zeggen de hoogste winkans te hebben met ongeveer vijftig procent. Maar daar zitten dus ook de kleine prijzen bij. Als je een lot koopt van 30 euro bij de Oudejaarstrekking en je wint dan 5 euro, kun je dan echt zeggen dat je hebt gewonnen?'
In een reactie vertelt een woordvoerder van de Staatsloterij dat de kans dat je een prijs wint die minimaal gelijk is aan de inleg 1 op 7,3 is. De Staatsloterij maakt deel uit van de Nederlandse Loterij, gevestigd in Rijswijk.
Hieronder vallen diverse andere loterijen, zoals Eurojackpot, Lotto en de diverse krasloten. De kans dat je hier minimaal je inleg wint, is kleiner.
Droom om miljonair te worden
Uiteindelijk spelen mensen niet mee voor de kleine prijzen, maar voor de grote, vette hoofdprijzen. De droom is tenslotte om miljonair te worden. Hoe klein die kans ook is. 'Uiteindelijk wordt de prijs wel elke trekking uitgekeerd. Dus voor die gelukkige winnaars was die kans ook astronomisch klein, maar het gebeurde toch. Dat is iets waar mensen zich dan aan vasthouden.'
Zeker als ze zien dat een grote prijs dicht bij huis is gevallen. Maar ook daar verkijken mensen zich op, legt Kloos uit. 'Ik woonde in mijn jeugd in een wijk met ongeveer 500 postcodes. Dat betekent dat de straatprijs meer dan veertig jaar lang elke maand in mijn wijk moet vallen voor hij gemiddeld een keer op mijn straat valt.'
Recordaantal loten
Bij de Staatsloterij worden gemiddeld drie miljoen loten per trekking verkocht. Bij de afgelopen Oudejaarsloterij waren dit er zelfs meer dan 7,6 miljoen, een record. Wat de kans dat je de hoofdprijs wint natuurlijk nog weer veel kleiner maakt.
De winkans bij de Postcode Loterij zou dus een stuk groter moeten zijn, want Nederland telt ongeveer 450.000 postcodes. Zou je zeggen. Kloos legt uit dat dit dus niet zo werkt.
'Elk gekocht lot gaat gewoon in de grote bak en deze wordt getrokken. Dus als er veel mensen in jouw straat een lot hebben gekocht is de kans dat jouw postcode de hoofdprijs wint groter dan wanneer jij de enige bent met een lot. Daar staat dan wel weer tegenover dat de prijs verdeeld wordt over het aantal loten in jouw straat. Dus met veel loten is het bedrag wat je wint weer kleiner.'
De Postcode Loterij legt uit dat prijzen inderdaad alleen gaan naar postcodes waar minimaal een lot verkocht is. Maandelijks zijn er meer dan drie miljoen loten verkocht, verspreid over 400.000 verschillende postcodes. 'Alle prijzen die op de trekking staan worden daadwerkelijk uitgekeerd', benadrukt de woordvoerder.
Ook bij producten die in de winkel te koop zijn, zoals krasloten, is het risico volgens de Nederlandse Loterij laag. 'Wij hebben een gedragscode voor verkooppunten. Een extern bureau controleert of verkooppunten zich aan deze code houden.'
Het zorgt ervoor dat loterijen een slechte investering zijn voor mensen die meespelen om snel rijk te worden, zegt Kloos. 'Ik heb het uitgerekend voor de Staatsloterij. Daar zijn zestien trekkingen per jaar, met gemiddeld drie miljoen loten.'
'Dat betekent dat je 130.000 jaar mee moet spelen om een kans van vijftig procent te hebben dat je een keer de hoofdprijs wint. Dus dat is nog geen garantie dat je wint, dan zit je op vijftig procent.'
Op de bank zetten
Op de vraag of Kloos een loterij aan zou raden begint hij te lachen. 'Nee, ik zou bij geen enkele meespelen. De beste investering is gewoon om het geld op de bank te zetten. Daar heb je veel meer aan.'
Lees ook: Peter Zijerveld over zijn reddingsactie: 'Ik deed wat ik moest doen'
